Zmęczony, jak polski pracownik

Ogólny wniosek dotyczący zmęczenia polskich pracowników jest smutny. Jesteśmy przepracowani i chronicznie zmęczeni. Pracujemy za dużo, za długo i zbyt intensywnie. A potem wracamy do domu, by zająć się kolejną pracą… na rzecz domu i bliskich.

Ile czasu na pracę poświęcają pracownicy w Polsce?

Polki i Polacy znani są z silnej etyki pracy. Często spędzają długie godziny w organizacjach i pracują niestrudzenie, by wywiązać się ze swoich obowiązków. Jednak ta determinacja może mieć swoją cenę – stres, zmęczenie, a nawet wypalenie zawodowe. W dzisiejszym szybkim świecie łatwo jest przeoczyć znaczenie odpoczynku, ale poświęcenie czasu na naładowanie akumulatorów jest kluczowe dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Dane Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) jednoznacznie wskazują, że pracownicy w Polsce są w czołówce narodów europejskich pod względem liczby przepracowanych godzin w ciągu roku. Więcej czasu w pracy spędzają tylko Maltańczycy, Grecy, Rumuni i Chorwaci. W 2021 roku Polacy pracowali średnio 1830 godzin. W tym samym okresie pracownicy z Niemiec i Wielkiej Brytanii wypełniali obowiązki służbowe krócej – odpowiednio o 481 i 333 godziny.

Czy zjawisko zmęczenia powinno nas martwić?

Zmęczenie jest naturalnym uczuciem, które pojawia się po długim wysiłku fizycznym lub intelektualnym. Jednak zmęczenie w miejscu pracy często jest wynikiem długotrwałego stresu, braku snu, niskiej jakości diety, braku aktywności fizycznej czy przeciążenia obowiązkami zarówno zawodowymi, jak i domowymi.

Jak wynika z raportu Benefit Systems „Zmęczeni, obojętni, niezaangażowani. Postpandemiczne potrzeby pracowników”, w Polsce przynajmniej kilka razy w tygodniu co piąty pracownik czuje się zmęczony jeszcze przed rozpoczęciem pracy, a co dziesiąty deklaruje mniejsze zaangażowanie w obowiązki służbowe, skutkujące m.in. niższą produktywnością, a w konsekwencji stratami finansowymi dla firm. O zmęczenie polskich pracowników zapytał w swoim badaniu “Zmęczeni zmęczeniem. Raport o kondycji pracowników polskich organizacji” także zespół Human Power. I tu nie było powodów do optymizmu, ponad 80% badanych potwierdziło, że odczuwa je na co dzień. Co więcej, u 41% badanych nawet odpoczynek nie przynosi potrzebnej regeneracji.

Eksperci twierdzą, że w Polsce aż 11 mln pracujących zawodowo Polaków deklaruje, że cierpi z powodu wyczerpania. Lekarze nazywają ten syndrom TATT, czyli „zmęczeni cały czas” (tired all the time). U co najmniej 100 tys. z tych osób rozpoznawany jest zespół chronicznego zmęczenia CFS (z ang. chronic fatigue syndrom). Czy to wystarczające dane, by zacząć działać?

Jaki wpływ na pracowników ma zmęczenie?

Zmęczenie w miejscu pracy może prowadzić do poważnych problemów, takich jak:

wypadki na stanowisku pracy,
zmniejszona wydajność,
negatywny wpływ na jakość pracy,
wzrost liczby chorób związanych z pracą.

Według badań, to właśnie zmęczenie jest jednym z najczęstszych czynników wpływających na wypadki w miejscu pracy. Pracownicy, którzy nie są wypoczęci mają wolniejsze reakcje, większe trudności ze skupieniem uwagi oraz słabszą koordynację ruchową, co zwiększa ryzyko występowania sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu. Pojawia się też większa liczba błędów, można zaobserwować spadek tempa pracy, a nawet trudności z wykonywaniem zadań i rozumieniem poleceń. W długim okresie czasu, chroniczne zmęczenie może prowadzić do wypalenia zawodowego, a także do problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca i depresja.

Obowiązki domowe, czyli praca po pracy

Praca zawodowa to tylko jedna z ról, którą pełnimy w życiu. Po powrocie z etatu czekają na nas obowiązki domowe. Są to przede wszystkim zajęcia niezbędne do prawidłowego funkcjonowania każdego ogniska domowego, takie jak: sprzątanie, gotowanie, pranie, opieka nad zwierzętami, dziećmi i innymi domownikami.

Jak pokazuje raport „Podział obowiązków w polskich gospodarstwach domowych”, zrealizowany na zlecenie marki Indesit, wśród Polaków obowiązki domowe wciąż dzielone są według stereotypowych schematów. W dużej mierze jest to decyzja kobiet, które uważają, że radzą sobie na tym polu znacznie lepiej niż mężczyźni.

82% respondentek zadeklarowało, że są lepsze w wykonywaniu prania,
73% uznaje efekt własnoręcznego prasowania za bardziej zadowalający,
67% natomiast przypisuje sobie większe umiejętności kulinarne.

Kobietom przypadają obowiązki związane z codziennym funkcjonowaniem, panowie wykonują natomiast prace wymagające umiejętności technicznych lub siły, np. remonty i prace naprawcze. Odpowiedzi mężczyzn są w dużej mierze zgodne z odczuciami kobiet.

72% mężczynz przypisuje sobie lepsze wykonywanie prac naprawczych,
69% zajmuje się remontami domowymi,
54% bardziej ufa partnerkom niż sobie w kwestii prasowania,
46% woli, gdy to kobiety wykonują pranie,
41% chętnie powierza partnerkom gotowanie, uważając, że robią to lepiej. Jednocześnie 39% respondentów uznało, że gotuje równie dobrze jak kobiety, 62% uważa, że dorównuje im w kwestiach zakupów, a 60% w opiece nad dziećmi.

Najchętniej i najczęściej wspólnie wykonywane obowiązki to właśnie zakupy i zajmowanie się dziećmi. 47% ankietowanych pań nie zauważa różnic między sobą a swoimi partnerami w kwestii opieki nad potomstwem, 42% przy robieniu sprawunków, a 58% przy wyrzucaniu śmieci.

Z raportu wynika jednak, że Polki czują się zbyt mocno obciążone pracami domowymi i uważają, że poświęcają na nie zbyt dużo czasu – według raportu potrzebują na to nawet 5 godzin dziennie. Może to przerodzić się w głębsze poczucie frustracji, prowadzić do niepotrzebnych konfliktów w rodzinie, powodować zmęczenie a w konsekwencji przekładać się na efektywność w pracy. Niepokoi również fakt, że w związku z wieloma obowiązkami opiekuńczo-domowymi to kobiety częściej porzucają pracę niż mężczyźni. Według danych z raportu ONZ, pod koniec drugiego kwartału 2020 roku w 55 krajach o wysokich i średnich dochodach, poza rynkiem pracy znalazło się 321 milionów kobiet powyżej 25. roku życia i tylko 182 miliony mężczyzn w tym wieku.

Jak sprawić, że pracownicy będą mniej zmęczeni?

Nie ma wątpliwości, że wymagania związane z pracą i łączenie jej z innymi obowiązkami mogą być częstym źródłem stresu dla pracowników. Pracodawcy mają więc do odegrania kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedniego odpoczynku pracownikom i redukcji czynników stresogennych. Przedstawiamy kilka wskazówek, które możesz zastosować, aby wspierać odpoczynek swoich pracowników.

Zapewnij odpowiednie warunki pracy

Zadbaj o odpowiednie szkolenia, narzędzia i wyposażenie, które umożliwią pracownikom wykonanie swoich obowiązków w bezpieczny sposób. Pamiętaj, że pracownicy powinni mieć krótkie, regularne przerwy w ciągu dnia, aby mogli odpocząć oraz zrelaksować swoje ciało i umysł. Jeżeli to możliwe, wprowadź elastyczne formy pracy i pozwól pracownikom dostosować harmonogram pracy do własnych potrzeb i preferencji. To może pomóc w zmniejszeniu stresu i zmęczenia. Zachęcaj swoich ludzi do korzystania z regularnego wypoczynku. Badania przeprowadzone przez Międzynarodową Fundację Programów Świadczeń Pracowniczych pokazują, że korzystanie z urlopu wypoczynkowego zwiększa wydajność pracowników nawet o 40% i zmniejsza ryzyko zwolnienia chorobowego o 28%.

Wprowadź benefity uwalniające czas

Benefity na przestrzeni ostatnich lat mocno się zmieniały, a prawdziwą transformację przeszły w pandemii. Tradycyjnie świadczenia stały się już pewnym standardem i nie są postrzegane przez kandydatów jako wyjątkowe. Nie przykuwają ich uwagi i nie są traktowane jako czynnik motywujący do przyjęcia oferty pracy. Dzisiaj na popularności zyskują benefity dopasowane do indywidualnych potrzeb, które pokrywają mniej oczywiste aspekty życia. Coraz częściej w ocenie pracowników atrakcyjnymi benefitami są te związane z czasem wolnym, zdrowiem i życiem rodzinnym. Wsparcie w radzeniu sobie z obowiązkami domowymi, jak sprzątanie, oszczędza energię pracowników, co umożliwia wykonywanie pracy zawodowej w sposób bardziej efektywny, uwalnia czas a także odciąża ich z tego mało lubianego obowiązku. Same korzyści!

Zmniejsz stres, promuj wellbeing i aktywność fizyczną

Ze względu na zbadany związek dobrostanu z zaangażowaniem i efektywnością, coraz więcej organizacji podejmuje działania wspierające zdrowe życie swoich pracowników. Podejście wellbeing zakłada, że zdrowie jest nie tylko wynikiem braku choroby, ale też stanem, gdy wszystko jest na właściwym miejscu. Towarzyszy nam poczucie sensu i szczęścia, mamy energię do działania. Oczekiwania pracowników w tym zakresie rosną, według przytoczonego wcześniej raportu Human Power, aż 49% pracowników przeniosłaby się do innej firmy, gdyby ta zapewniałaby im wellbeing na wyższym poziomie.

Godzenie życia zawodowego i prywatnego jest głównym czynnikiem znajdującym się u podstaw szeroko rozumianej satysfakcji z życia. Zaangażowanie i wysoka etyka pracy to ważne cechy umożliwiające odniesienie sukcesu w karierze zawodowej. Łatwo jest jednak wpaść w pułapkę ciągłej pracy, zarówno w biurze, jak i w domu. Obowiązki są ważne, ale nie powinny być tożsame z sensem życia. Work-life balance jest coraz ważniejszy nie tylko dla pracowników, ale również dla pracodawców. Chętnie pomożemy w zachowaniu równowagi między pracą a życiem osobistym Twoich pracowników. Sprawdź, jak działa Stepapp w formie benefitu pracowniczego.

Źródła:

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), https://data.oecd.org/emp/hours-worked.htm
Raport Benefit Systems „Zmęczeni, obojętni, niezaangażowani. Postpandemiczne potrzeby pracowników”, https://biuroprasowe.benefitsystems.pl/215962-raport-benefit-systems-zmeczeni-obojetni-niezaangazowani-postpandemiczne-potrzeby-pracownikow
Raport Human Power “Zmęczeni zmęczeniem. Raport o kondycji pracowników polskich organizacji”, https://akademia.humanpower.pl/raport-zmeczeni-zmeczeniem/
https://www.focus.pl/artykul/czy-mozna-wyleczyc-zmeczenie
Raport zrealizowany na zlecenie marki Indesit – badanie ilościowe realizowane techniką CAWI – przeprowadzone wśród członków społeczności badawczej Zymetrii. Realizacja badania: 04.07.2018 – 10.07.2018 r, N=501